Miesiąc Świadomości Raka Płuca

Listopad to Miesiąc Świadomości Raka Płuca

Rak płuc jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym na świecie.
Każdego roku w Polsce ponad 22 tysiące osób słyszy diagnozę raka płuca.
W początkowej fazie rak płuca nie powoduje objawów. Może być wówczas
wykryty przypadkowo np. w czasie badań zleconych przez lekarza medycyny
pracy. Osoby z grup ryzyka rozwoju raka płuca mogły do niedawna skorzystać z
programu przesiewowego z wykorzystaniem niskodawkowej tomografii
komputerowej klatki piersiowej. Oczekujemy na wznowienie programu
profilaktycznego https://zbadajswojepluca.uck.pl/.

Jeśli rak płuca daje objawy, jest już zazwyczaj zaawansowany, a leczenie jest
trudne. W leczeniu raka płuca stosowane są: leczenie operacyjne,
chemioterapia, radioterapia, leczenie ukierunkowane molekularnie
i immunoterapia.
Diagnoza raka płuca dla Chorego często jest szokiem. Jest to też moment gdy
każdy Chory dowiaduje się o proponowanym leczeniu. Plan leczenia zależy nie
tylko od rozpoznania histopatologicznego i zaawansowania choroby, ale także
od ogólnego stanu Chorego.

Wiedza o tym, jak przebiega proces adaptacji do nowej, niezwykle
wymagającej sytuacji może pomóc Choremu i jego Bliskim.
Psycholog, Pani dr Katarzyna Rogowska przygotowała krótkie
opracowanie, które ma nam wszystkim uświadomić jak przebiega proces
adaptacji Chorego, który usłyszał diagnozę – rak płuca. Niezwykle ważne jest
abyśmy wspierali chorych na raka płuca. Chory nie może pozostać sam.
Integracja społeczna, grupy wsparcia takie jak Stowarzyszenie Walki z Rakiem
Płuca mogą pomóc w zmaganiu się z chorobą.

wspierajmy chorych na raka płuca
dr med. Iwona-Damps-Konstańska
prezes Stowarzyszenia Walki z Rakiem Płuca

Rozpoznanie choroby nowotworowej to dla wielu pacjentów prawdziwe „trzęsienie ziemi”.
Pojawiający się wówczas kryzys ma zwykle kilka faz:
 Pierwsza faza to niedowierzanie, zaprzeczanie prawdziwości diagnozy. Może pojawić się
poszukiwanie dowodów wskazujących, że rozpoznanie jest błędne („musieli pomylić
wyniki”). Charakterystyczny jest wysoki poziom niepokoju i lęku, co utrudnia przetwarzanie
informacji i podejmowanie decyzji o leczeniu. Pojawiają się też: zaprzeczanie, rozpacz, utrata
nadziei, niezrozumienie, uczucie sparaliżowania. W niektórych sytuacjach może wystąpić
rezygnacja („leczenie nie ma sensu”) czy ucieczka w marzenia. Ta faza trwa zwykle kilka dni
– najczęściej krócej niż tydzień.
 Druga faza charakteryzuje się silnym rozdrażnieniem i lękiem. Towarzyszą jej zwykle:
niechęć do jedzenia, bezsenność, słaba koncentracja uwagi, uporczywe myśli o chorobie i
śmierci. Jest to okres stopniowego poznawania i rozumienia rzeczywistości, który może trwać
od jednego do dwóch tygodni.
 Trzecia faza to długotrwała adaptacja. W tym czasie dochodzi do powolnego oswajania się z
diagnozą i leczeniem. Znajdowane są powody do optymizmu („chorobę można leczyć”).
Pojawia się też zdolność do korzystania ze sposobów radzenia sobie, które były skuteczne w
przeszłości (np. hobby). Ważna staje się gotowość do przyjmowania nowych informacji o
chorobie i analiza uzyskanych wyników. Ten okres może trwać od kilku tygodni do kilku
miesięcy.

W radzeniu sobie z diagnozą choroby nowotworowej i jej leczeniem bardzo pomocne jest wsparcie
społeczne:
 Wsparcie emocjonalne – wiąże się z doświadczeniem pozytywnych uczuć, bliskości,
zaufania i zaangażowania, akceptacji ze strony innych ludzi. W efekcie łatwiejsze staje się
uwolnienie od napięć i negatywnych uczuć, wyrażenie swoich lęków, obaw i smutku oraz
wzbudzenie nadziei. Źródłem wsparcia może być nie tylko rodzina, przyjaciele, znajomi i
współpracownicy, ale również lekarze i cały personel medyczny np. pielęgniarki,
psychoonkolog.
 Wsparcie praktyczne – odnosi się do obecności drugiej osoby podczas wykonywania
uciążliwych czynności, możliwości zwolnienia z zadań i obciążeń w czasie chorowania.
Obejmuje także wymianę informacji i udzielanie porad, co sprzyja lepszemu rozumieniu
sytuacji, własnego położenia życiowego i konkretnych problemów. Czasem wsparcie
praktyczne oznacza dostarczanie informacji zwrotnych o skuteczności podejmowanych przez
osobę wspieraną działań, przekazywanie jej wskazówek o konkretnych sposobach
postępowania w danym przypadku czy proponowanie nowych zachowań zaradczych.
 Integracja społeczna – oznacza odnalezienie się w społeczności wyznającej podobne
wartości i mającej podobne wyobrażenia o życiu. Istotną rolę pełnią tu grupy wsparcia,
złożone z osób zmagających się z konkretnymi problemami (np. grupy dla pacjentów z
rozpoznaniem choroby nowotworowej, grupy dla opiekunów). Przynależność do takiej
społeczności zaspokaja potrzebę bezpieczeństwa, znosi izolację, ułatwia rozwiązywanie
problemów dzięki wsparciu udzielanemu przez innych członków grupy. Udział w tego rodzaju
spotkaniach umożliwia nie tylko przyglądanie się zachowaniom innych, ale daje również
szansę na: zwiększenie poczucia własnej skuteczności, poprawę zachowań zdrowotnych i
lepszą realizację zaleceń lekarskich.
Brak wsparcia społecznego może prowadzić do: poczucia osamotnienia, zwiększenia stresu, reakcji
lękowych, frustracji, braku poczucia bezpieczeństwa, co w rezultacie przyczynia się do nasilenia
objawów choroby i prowadzi do zachowań rezygnacyjnych!